Het allereerste Chroom-6-Feiten Congres bood ruimte voor 200 gasten, al had de organisatie een dubbel zo grote zaal kunnen vullen. Hieruit blijkt maar weer hoe actueel het thema Chroom-6 is. Er is steeds meer aandacht voor deze risicovolle stof, onder opdrachtgevers, maar ook in de media en de politiek.
Er heerst nog veel onduidelijkheid over Chroom-6, wat voldoende input gaf voor een inspirerende middag. 

Dagvoorzitter Udo Waltman, directeur van SGS Search, ging samen met de gasten op zoek naar praktische antwoorden voor complexe vraagstukken rondom Chroom-6. Aan bod kwam het wetenschappelijk kader, wetgeving en de praktijk. Daarnaast was er ook volop aandacht voor de meet- en verwijderingsmethoden. Alle sprekers gaven hun visie op Chroom-6 vanuit hun eigen vakgebied en ervaring.

MOEILIJKE ZAKEN MAKKELIJK MAKEN

Diederik Jekel - BN’er, wetenschapsjournalist en natuurkundige - trapte de middag af.
Hij kreeg een moeilijke opgave; de scheikundige materie van Chroom-6 begrijpelijk maken voor het publiek. 

• Waarom heet Chroom-6, Chroom-6? 
• Waarom is het zo schadelijk? 
• En wat is nou het verschil tussen Chroom-3 en Chroom-6? 

Zoals we Diederik kennen van tv, lukte het ook deze middag om moeilijke zaken makkelijk te maken, aan de hand van simpele voorbeelden en goedgevonden metaforen. Volgens Jekel is Chroom-6 ontzettend ingewikkeld en reactief. ‘Er is een grenswaarde, maar ik zou zeggen; er is geen veilige maat'. 
Het is een kansberekening, een loterij, er is geen super-veilige waarde. Het is sinds 1920 bekend dat je kanker kan krijgen van Chroom-6. Als bedrijven zeggen “we wisten het niet echt”, krijg ik daar de kriebels van.’

RISCICOBEPALING OP DE WERKVLOER

Na de scheikunde les was het tijd voor beroepsziektespecialist Teake Pal. Hij omschrijft Chroom-6 als een soort epidemie. Het duikt overal op, mensen vrezen dat ze doodziek worden. In zijn presentatie aandacht voor de causaliteitsbeoordeling; hoe groot is het risico en wat betekent dit voor mijn gezondheid? De belangrijkste stappen: 

• risico-inventarisatie, risico-evaluatie, 
• adequate risicobeheersing, 
• transparante risicocommunicatie 
• en actieve gezondheidsbewaking. 

Pal: ‘Het is niet altijd chroom wat er blinkt. Zeker niet. Een goede preventie is geld waard. Dit betekent van een reactief- naar een proactief arbeidsomstandighedenbeleid.’ Er moet een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen het gevaar en het risico, omschrijft Pal in het magazine Chroom-6 de feiten op een rij. ‘Het gevaar van Chroom-6 is groot, het kan in theorie nogal wat ziektes veroorzaken. Maar hoe groot is het risico dat dit in de praktijk ook gebeurt? Je kunt ziek worden van Chroom-6, maar de kans daarop blijkt in risicoberekeningen vaak kleiner dan de berichtgeving doet vermoeden.’

UITDAGINGEN VAN RWS

Namens Rijkswaterstaat stond Michiel Brokamp, adviseur veiligheid en projecten, op het podium. Brokamp: ‘Chroom-6 is veelvuldig gebruikt vanwege de positieve eigenschappen van de stof. Niet alleen op metaal, maar ook op beton of hout.’ RWS heeft zo’n 4500 grote objecten van soms meer dan 100 jaar oud in beheer. Al sinds 1998 weren zij Chroom-6 en sinds 2017 zijn de blootstellingsnormen ook bij RWS aangepast.
En dit brengt de nodige uitdagingen met zich mee; een kwalitatieve meting en het bepalen van adequate beheersmaatregelen zijn echte issues. En daarnaast; hoe moet je het afval op de juiste manier verwerken? De huidige verwerkingsmethoden zijn niet heet genoeg om te verbranden, en dus onvoldoende. Hierop kwam een reactie uit het publiek: er wordt gewerkt aan een nieuwe fabriek in Delfzijl, waar vervuild staal dermate wordt verhit dat de gevaarlijke stoffen oplossen.

DE MEEST BETROUWBARE PERIODE

Na de pauze sprak Wil Klarenaar, Senior Consultant Building Materials bij SGS INTRON, over onderzoek naar chroom Met een speciale scanmethode wordt vastgesteld of er chroom in de verflagen zit. Wanneer er chroom wordt ontdekt, is er een snel test op locatie om te onderzoeken of het ook daadwerkelijk om Chroom-6 gaat. Indien gewenst is ook een microscopisch onderzoek mogelijk.

Klarenaar: ‘De afgelopen jaren hebben we goed gekeken naar de verschillende analysemethoden in de markt. Hierdoor hebben we met afstand de best beschikbare en meest betrouwbare methode kunnen ontwikkelen die op dit moment in de markt is. Maar ook wij zijn gebonden aan wat er op dit moment mogelijk is in de wetenschap. 
Chroom-6 is reactieve chemische stof. Een ander voorbeeld; de detectiegrens, de laagst mogelijke waarde die we met de huidige apparatuur nauwkeurig kunnen meten. Als de concentratie onder deze grens zit, is er geen enkele methode om dit te meten. Wij blijven onszelf door ontwikkelen op onderzoek vlak, zodat wij bijvoorbeeld nóg gerichter kunnen gaan voorspellen wanneer Chroom-6 terug vervalt naar chroom-3, en andersom. Andere partijen in de markt mogen ons en elkaar blijven uitdagen om de methode continu te verbeteren.’ 

DE REGELGEVING VOOR WERKGEVERS

Wat moet je als opdrachtgever doen om de Chroom-6-problematiek in je organisatie onder controle te krijgen? En wat is het meest haalbaar tegen de beste kosten? 
Michel Miltenburg, technisch directeur VKS, deelt zijn visie. VKS heeft alle uitgevoerde Chroom-6-werken in kaart gebracht en ingeschaald op risico. Deze risicoklassen zijn verwerkt in een tabel met de bijbehorende maatregelen. Miltenburg: ‘We hebben heel veel gesprekken gevoerd, maar krijgen overal dezelfde vragen: hoe gaan we om met Chroom-6? Hoe staat dit in de Arbowet en welke verplichting hebben we volgens de Arbowet?’ 

• Met welke wet-en regelgeving hebben werkgevers mee te maken als het gaat om de veiligheid van hun werknemers: 

De veiligheid van werknemers is in Nederland geregeld in het Burgerlijk Wetboek(BW), de Arbeidsomstandighedenwetgeving en Europese regelgeving. 
Een van de belangrijkste artikelen uit het BW is artikel 7:658 BW. 

• In dit artikel staat kort gezegd dat iedere werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving. 
• De werkgever moet maatregelen nemen om te voorkomen dat een werknemer schade lijd in uitoefening van zijn werkzaamheden. 

De Arbeidsomstandighedenwetgeving verplicht bedrijven: 

• Inventariseren welke risico’s er zijn en hoe zij daar mee omgaan.
• Alle mogelijke maatregelen treffen voor een zo veilig mogelijke werkomgeving.
• De kans op schadelijke gevolgen zoveel mogelijk beperken.
• Werknemers waarschuwen voor de risico’s van Chroom VI.
• Werknemers opleiden voor het werken met Chroom VI. 
• Bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken moeten voldoen aan de aanvullende regelgeving. BRZO voor grote bedrijven en ARIE-regeling voor kleine bedrijven. 

KENNIS BUNDELEN EN NIET IEDER VOOR ZICH IETS DOEN

Freddy Massen, Certified Chemical Safety Expert bij Sitech, en Kelly Caris, Arbeidshygiënist en Toxicoloog bij Arbo Unie, namen het slotstuk voor hun rekening. 
Massen: ‘Het is duidelijk dat Chroom-6 volop aanwezig is, laten we daar niet ieder voor zich iets aan gaan doen. Dus hebben wij de Arbo Unie erbij gehaald.’  Wat betreft de bescherming van de medewerkers is het belangrijk om te kijken naar de aard, mate en duur van een blootstelling. 
Ervan uitgaande dat het percentage Chroom-6 in een coating ook aanwezig is in stofdeeltjes in de lucht, hebben Sitech en Arbo Unie een formule ontwikkeld om te berekenen welke beschermingsfactor minimaal nodig is. 

RONDVRAAG

Tijdens de rondvraag kwam de discussie op het wel of niet van toepassing zijn van een wettelijk kader op Chroom-6, en hoe ver dit reikt. Dat er geen wettelijk kader is lijkt niet juist, de Arbowetgeving en ook de wetgeving op het vlak van carcinogene stoffen is allesomvattend. 
Dat er geen specifieke wetgeving of wettelijke uitvoeringsmethodieken zijn voor Chroom-6-onderzoek, -verwijdering en -controle is juist. In de praktijk is de Arbowet leidend. Als private partijen (meer) zekerheid willen voor werknemers voordat zij een ruimte betreden na het verwijderen van Chroom-6, zijn er volop mogelijkheden om extra maatregelen te treffen en onafhankelijke controles in te zetten.
Daarnaast bleek er onduidelijkheid te heersen over de aanwezigheid van Chroom-6 in beton. Terugkomend op deze vraag: Chroom-6 komt in cement terecht via grond- en brandstoffen die voor cement worden gebruikt. Het is niet mogelijk om Chroom-6 uit beton te verwijderen, maar omzetten naar het onschadelijke Chroom-3 kan wel. Dit en meer leest u in ons magazine: Chroom-6 de feiten op een rij.

Bron : Sgs Search B.V.  en VKS n.v.